VÂN PHONG VĂN DUYỆT
VÂN PHONG VĂN DUYỆT 雲 峰 文 悅
(997-1062)
Thiền sư đời Bắc Tống, thuộc đời thứ 11 phái Nam Nhạc. Người Nam Xương ở Giang Tây họ tục họ Trần đệ tử Phần Dương Thiện Chiêu, nối pháp ngài Đại Ngu Thủ Chi, mười chín tuổi dạo khắp vùng Giang hoài, khi qua núi Đại Ngu ở Cao An, nghe ngài Thủ Chi đăng tòa thuyết pháp, liền có chổ tỉnh, Ở Bí Phục, ngài siêng năng cần mẫn suốt 8 năm, cho đến khi ngài Thủ Chi tịch. Ngài từng trụ trì chùa Vân Phong, chùa Pháp Luân ở Nam Nhạc. Ngài tịch ở chùa Vân Phong, Tháp thờ ngài hiện nay vẫn còn trong chùa.
送 文 禪 者
禅 人 別 我 訪 南 宗
吴 楚 山 川 去 幾 重
莫 謂 臨 跂 無 可 贈
萬 年 松 在 祝 融 峰
TỐNG VĂN THIỀN GIẢ
Thiền nhân biệt ngã phỏng Nam tông
Ngô Sở sơn xuyên khứ kỷ trùng
Mạc vị lâm kỳ vô khả tặng
Vạn niên tùng tại Chúc Dung phong.
Người bạn tham thiền từ biệt tác giả (thi tăng) để đi xa, đường đi núi sông cách trở, chẳng biết năm tháng nào mới gặp lại. Thi tăng lòng bịn rịn tiễn đưa bạn tri kỷ rẽ lối từ biệt.
Vạn niên tùng tại Chúc Dung phong, câu thơ cuối này mang khí vận mạnh mẽ, chẳng đồng với tư tưởng của kẻ phàm. Thi nhân đem hình ảnh cội tùng ngàn năm trên đỉnh Chúc Dung núi Nam Nhạc tặng cho bạn của mình. Mong mõi thiền giả sau khi dạo khắp ngàn núi muôn sông tham thiền, cuối cùng sẽ thấu triệt, chứng được tự tánh. Cội tùng ngàn năm tuổi này mãi luôn vững chải hiên ngang với đất trời, phiêu diêu cùng mây nổi, ngàn năm xanh tốt. Chỉ những vị thiền giả đạt đến cảnh giới rốt ráo, tối cao mới đủ khả năng thưởng thức dáng đứng sừng sững, uy phong của cội tùng ngàn tuổi này. Thi nhân muôn ngàn lời nói để khích lệ bạn mình đạt đến được chỗ không lời này.
Trong thơ thiền, thể loại thơ tống biệt (đưa tiễn) không nhiều, tạm nêu ra hai bài để độc giả thưởng lãm. Đây là bài “Tống tăng quy Nhật Bản” (Tiễn tăng về Nhật Bản) của Tiền Khởi : “Đất nước tùy duyên ở / Đường về như mộng thôi / Biển xanh xa tít tắp /Thuyền pháp nhẹ xa đời / Như huyễn thông thiền tịch / Rồng cá lắng nghe kinh / Chỉ thương sư cô độc/ Tầm mắt muôn dặm trình. ” Và bài “ Tiễn thượng nhân Linh Triệt ” của Lưu Trường Khanh : “ Chùa Trúc Lâm xanh xanh/ Tiếng chuông chùa văng vẳng/ Đội nón mang tà dương/ Về núi xanh xa thẳm.”
TIỄN THIỀN GIẢ VĂN
Từ giả tôi đi, hỏi Nam Tông
Núi sông cách trở biết muôn trùng.
Đừng bảo chia tay không chi tặng
Vạn niên tùng tại đỉnh Chúc Dung.