DA LUẬT SỞ TÀI

(1190-1244)

Văn học gia, chính trị gia đời Nguyên, tự Tấn Khanh, hiệu Trạm Nhiên cư sĩ, người dân tộc Khiết Đan. Triều Kim, Ông từng giữ các chức Đồng tri Khai châu, Tả hữu ty viên ngoại lang. Vào đời Nguyên, Ông làm quan với chức Trung thư lệnh, và mất khi tại chức, được truy tặng là “Kinh quốc nghi chế diễn giá tả vận công thần”, Thái sư, Thượng trụ quốc, được truy phong tước Quảng Ninh vương, thụy hiệu là Văn Chính. Ông lễ thiền sư Vạn Tùng Hành Tú làm thầy. về già, Ông để tâm vào thiền tông, cuối cùng được ngài Hành Tú ấn chứng.

 

---

 

1.過天山呈行秀上人二絕 ( 其一 )

從徴萬里走風沙
南北東西總是家
落得胸中空索索.
凝然心是白蓮花.

QUÁ THIÊN SƠNTRÌNH HÀNH TÚ THUỢNG NHÂN NHỊ TUYỆT (KỲ NHẤT)

Tùng chinh vạn lý tẩu phong ba
Nam bắc đông tây tổng thị gia.
Lạc đắc hung trung không sách sách
Ngưng nhiên tâm thị bạch liên hoa.

Tùng chinh vạn lí tẩu phong sa. Thi nhân theo đoàn quân đi chinh chiến Nam, Bắc, Đông, Tây, di chuyển ngàn dặm, dầm mình trong gió cát. Đây là miêu tả tình hình thực tế khi ấy.

Nam, Bắc, Đông, Tây tổng thị gia. Trong cuộc vạn lý trường chinh, nhờ thích ứng trong mọi hoàn cảnh nên đâu đâu cũng là nhà. Nguyên nhân là không chấp trước vào một ngôi nhà nào cả, từ đó mà có thể đến nơi đâu cũng đều là nhà. Trong khi người thế gian phần nhiều chấp chặt một ngôi nhà nào đó là nhà của mình, cho nên sinh ra đủ thứ nỗi buồn nơi đất khách quê người, đâm ra nhớ nhà quay quắt và muốn trở về để tận hưởng những niềm vui nơi cố hương. Giá như bỏ được cái chấp trước này thì không có cái gọi là nhà hoặc chẳng phải nhà, sẽ không còn nỗi buồn nơi đất khách, không có cái chấp gọi là nhà nữa. Ở đây cần phải tiến thêm một bước nữa thì trong lòng mới được “trống thông thống” (lạc đắc hung trung không sách sách). Nói đơn giản, đó chính là ngay tâm không bị chướng ngại, thể nhận được đại đạo trùm khắp tất cả, phá vỡ được chấp trước về cái “Ta”, đem tâm mở rộng đến cả pháp giới, khôi phục tự tánh thanh tịnh. Nếu hay như thế, có thể gọi là Ngưng nhiên tâm thị bạch liên hoa. Hoa sen trắng là tượng trưng cho sự thanh tịnh. Thanh tịnh chẳng phải là hoa sen trắng, cũng không rời hoa sen trắng. Khi thanh tịnh thì tất cả đều thanh tịnh, cát bay cũng thanh tịnh. Hơn nữa còn một cái “trống thông thống” có thể được.

QUA RẶNG THIÊN SƠN TRÌNH THƯỢNG NHÂN

HÀNH TÚ HAI BÀI TỨ TUYỆT (BÀI 1)

Muôn dặm trường chinh gió cát xa
Nam Bắc Đông Tây chính là nhà
Trong lòng cần phải trống thông thống
Sen trắng tinh khôi ví tánh ta.