Phi cơ vừa đáp xuống phi trường Denver thì trời đang trở tuyết. Lạnh. Anh bạn đồng hành người Mỹ có dáng dấp như một nhà hiền triết hỏi tôi tuyết ở Colorado có đẹp không? Tôi trả lời vì đây là lần đầu tiên trong đời được thấy tuyết rơi nên không thể so sánh. Anh gật gù, mỉm cười. Tôi theo anh vào bên trong nhà ga để lấy hành lý và chờ người đến rước.

---

Trên đường về chùa, đường đèo quanh co, nhìn quang cảnh hai bên đường thật đẹp và hùng vĩ, tuyết phủ trắng xóa. Tuyết ở khắp nơi: gần thì hai vệ đường, trên lá cây, trên mái nhà, trên nóc xe; xa thì trên các đỉnh núi của rặng Rocky Mountains, màu tuyết trắng tinh khôi lấp lánh dưới ánh tà dương nổi lên giữa nền trời xanh nhạt trông rất ngoạn mục.

Sáng hôm sau, thầy trụ trì tu viện Từ Vân rủ tôi leo núi – lên đỉnh Từ Vân. Sau khi mặc thêm áo ấm, đeo găng tay và mang ủng vào, chúng tôi khởi hành không quên mang theo hai máy ảnh. Vừa ra khỏi nhà đã thấy dấu chân nai rải rác trước sân, và theo lời Thầy trụ trì nói, đôi khi cũng có gấu ra ăn đêm, sáng còn thấy dấu chân. Y như truyện cổ tích. Hai chúng tôi đi trên tuyết, ngồi trên tuyết, nằm trên tuyết, thậm chí vo tròn tuyết ngậm vào miệng…… rồi nhả ra, không dám nuốt vì lạnh, chứ thật ra tuyết rất sạch, giống như nước đá bào. Tôi vốn thích tuyết từ nhỏ. Khi đọc các sách văn học phương Tây hoặc trong sách thi họa Trung Hoa tả cảnh và thấy hình thiên nhiên có tuyết phủ, trong lòng tôi rộn lên một niềm vui khó tả. Hôm nay thì quả tình là thấy tận mắt, sờ tận tay rồi liên tưởng đến vài câu thơ của thiền sư Phổ Trang:

獨 嘘 嘻 常 慶 快

截 斷 千 妖 並 百 怪                                                              

窮  冬 積 雪 徧 山 林

絕 勝 普 賢 銀 世 界

Độc hư hi, thường khánh khoái

Tiệt đoạn thiên yêu tịnh bách quái

Cùng đông tích tuyết biến sơn lâm

Tuyệt thăng Phổ Hiền ngân thế giới.

Một mình cười mỉm, bát ngát vui

Ngàn yêu trăm quái đứt phăng đuôi

Cuối đông chứa tuyết đầy rừng núi

Cõi bạc Phổ Hiền đâu tinh khôi!

                             (Tuệ Đăng dịch)

Ý tứ đoạn thơ này thiền sư muốn nói khi trong lòng Ngài đã sạch hết phiền não thì nhìn nơi đâu cũng thấy thanh tịnh, trắng sạch như màu tuyết trắng đang phủ đầy rừng núi. Ngài còn so sánh ngay cả cõi Ngân thế giới của Bồ tát Phổ Hiền cũng chưa hoàn toàn tinh khiết bằng. Thiền sư nói như thế có gì quá đáng không? Thưa không! Bởi vì tu là cốt thanh tịnh tâm, chứ không phải trang nghiêm hoàn cảnh bên ngoài là đủ. Này nhé, chúng ta thử tìm hiểu:

Ngân thế giới hay ngân địa hay kim địa là chỉ cho chùa hay đạo tràng thanh tịnh. Hình tượng Bồ-tát Phổ Hiền tượng trưng cho chơn lý, cho đại hạnh vô biên của bồ tát, cho tam muội, cho từ bi. Ở đây, câu “Phổ Hiền ngân thế giới” thiền sư muốn chỉ cho Nga My Sơn. Đây là rặng núi nằm trong địa phận tỉnh Tứ Xuyên, Trung Hoa, cách Thành Đô 160 km về phía Tây nam, chu vi khoảng vài trăm dặm, núi non trùng điệp. Thế núi uốn lượn quanh co như mày ngài, nhặt mà dài nên được gọi là Nga My. Tương truyền nơi đây là đạo tràng linh hiển của Bồ tát Phổ Hiền. Nếu như Nga My có Kim Đỉnh thì chốn này có Từ Vân. Kim Đỉnh cũng như Từ Vân (mây lành) là biểu trưng cho giai đoạn chư đại bồ tát đã lên giai vị Pháp Vân địa trong Thập địa. Khi ấy hành giả sẽ được Bồ tát Phổ Hiền dẫn đạo thể nhập Thập nguyện vương, tiếp tục tu tập để tiến lên Đẳng giác, Diệu giác thành Phật. Trong Kinh Hoa Nghiêm, Ngài bảo dù “cõi hư không cùng tận, cõi chúng sanh cùng tận, nghiệp chúng sanh cùng tận, phiền não chúng sanh cùng tận” thì hạnh nguyện của Ngài “vẫn không cùng tận, niệm niệm nối nhau không hở, ba nghiệp thân khẩu ý không hề nhàm mỏi”. Bồ tát làm tất cả việc mà biết rõ nó như mộng huyễn, nên không có chi ngăn ngại. Do không có chi ngăn ngại nên trùm khắp pháp giới. Bồ tát Phổ Hiền do nhiều kiếp lập hạnh nguyện rộng lớn, công đức không thể tính kể, đã thể nhập Hoa Tạng thế giới hải, cho nên mới có diệu lực như thế. Vì thân tướng và công đức của Bồ tát trùm khắp tất cả, thuần nhất một vị diệu thiện, nên gọi là Phổ Hiền. Chúng ta lập nguyện tu hành quyết phải noi theo vị Bồ-tát này, nhìn thấy cõi đời như mộng huyễn và không tính kể đến thời gian:

Nguyện làm mây bay mây bay,

Mặc hư không rộng, tháng năm dài.

Bao giờ tan biến phương trời cũ,

Tụ kết mây lành che bóng ai.

Hôm nay về đến Việt Nam, ngồi nơi thiền viện Chơn Không trên đỉnh Tương Kỳ, ghi lại đôi hàng sau chín mươi ngày trên đất Mỹ. Bên trời Tây kia cảnh tuyết rơi dù có đẹp đến đâu cũng chỉ là huyễn mộng, tôi chợt khám phá ra câu “đắc địa” cho trường hợp này trong thơ Bùi Giáng:

Tuyết trời Tây có nguôi lãng những gì!?