Matshuo Basho
(1644-1694)

Thi sĩ, thiền sư Nhật Bản sinh ra trong một gia đình samurai ở thị trấn Ueno xứ Iga. Basho từng sống ở chùa trên núi Koya. Nơi đây chàng trai Matsuo Munefusa (họ tên thật của Basho) cảm nghiệm được nỗi vô thường (mujo) và niềm cô tịch (sabi). Basho học lại cổ văn Nhật ở thầy Kigin, học cổ văn Trung Quốc và thư pháp ở những thầy khác.

Kokoro trong thơ Basho.

Nét nổi bật trong văn hóa Nhật là tình yêu cái đẹp. Ở thơ Basho ta thấy tính bay bổng của thi sĩ; có cái trầm lắng của thiền sư. Thơ Basho bao trùm cả đời sống con người và vũ trụ. Chất thi sĩ (bùi ngùi đứng dưới bóng cây anh đào, nhớ người bạn Yoshitada yểu mệnh):

Nhiều điều xiết bao
Gợi hồn ta nhớ
Những cánh hoa đào.

và thiền sư

Trên cành khô
Cánh quạ đậu
Chiều Thu.

Quyện trong thơ Basho được Kawabata gọi là kokoro (cái tâm trong thơ). Về thơ ở đất nước hoa anh đào, Kawabata nhận xét:
- Ở Nhật, sau gần một thế kỷ du nhập văn chương Tây phương, không có gì đạt nổi tới đỉnh cao của kiểu mẫu văn chương Nhật Bản mà Murasaki thời Heian hay Basho thời Tokugawa đã biểu hiện.