Tu viện Chơn Không, tu theo Thiền tông được chính thức ra đời ngày mồng 8 tháng 4 âm lịch, năm Tân Hợi, 1971. Với số Thiền sinh dự học nội trú là 10 vị, cùng một số Tăng ni và cư sĩ nam dự thính tất cả là 30 vị (khóa 1). Trong khuôn viên của Tu viện, các Thiền sinh sống hồn nhiên trong cuộc sống thường ngày với thời gian là 3 năm.

Thiền tông chủ trương “kiến tánh” làm yếu môn nhập đạo, không dùng những phương tiện quanh co. Song vì căn cơ người thời nay chậm lụt khó trực nhận được bản tánh, nên tạm dùng phương tiện hướng dẫn họ gọt giũa lần lần để giây phút nào đó tự họ trực ngộ. Phương tiện ấy là thời khóa tu tập hàng ngày của chư Tăng ở Tu viện.

Thâu chúng

Tu viện Chơn Không đối với tu sĩ chỉ trọng phẩm không nghĩ đến lượng. Vì thế khi Tu viện thành hình, số tu sĩ tối thiểu là 4 vị, tối đa là 20 vị. Những tu sĩ xin vào Tu viện phải được lựa chọn kỹ càng. Tu viện tổ chức từng khóa một, mỗi khóa 3 năm. Những tu sĩ tu tại đây sau khi mãn khóa sẽ được bổ nhiệm đi nơi khác, ngoại trừ trường hợp cần giúp việc cho Tu viện hoặc tuổi nhỏ mới được giữ lại.

Đã trải bao năm, những nỗi thăng trầm của Tu viện Chơn Không, người chủ nhân ấy như thế nào cũng phải được biết qua. Người chính là linh hồn Tu viện là vị Viện chủ Chơn Không.
Viện chủ Chơn Không có đời sống thường nhật như thế nào trong suốt mười năm qua? Đó là những việc rất tầm thường, nhưng cũng phải được biết qua. Những việc ấy là: ăn, mặc, ở và làm việc.

Một Viện chủ, về việc ăn, mặc không thể tự lo lấy, đây là điều tất yếu. Nên phải có người thay lo cho mặt này, đó là Thị giả.

Thành lập Tu viện xong, Thầy đặt tên là CHƠN KHÔNG. Tu viện Chơn Không.

Tên này mang hai ý nghĩa.

Trước hết tên này là một kỷ niệm trong thời gian huân tu đã qua. Khi Thầy khắc khoải trên hướng đi tìm đường thoát ly sinh tử. Dạo ấy, tức vào năm 1968, một hôm khi nỗi lòng thiết tha của Thầy đã đến độ cao tột thì duyên lành đến, Thầy chợt nhận ra “Thật”. Ngay đó cảnh giới Chơn Không bày hiện trong lòng. Cảnh giới ấy đã hòa quyện lấy Thầy và bao nhiêu niềm khắc khoải ưu tư trên đường sanh tử đều tan biến. Nẻo giải thoát mở toang thông thống.

Ngôi Thiền đường

Từ Pháp Lạc thất đã mở một con đường trước đó hướng về phía Tây Nam khoảng 50m, lên một ngọn đồi nhỏ. Từ điểm đồi này mở một lối thẳng góc hướng vách núi, với độ dài khoảng 30m. Chính nơi đây được chọn làm nền Thiền đường.

Để đắp nền cho một ngôi nhà trên núi thật là khó khăn. Nền càng lớn lại càng khó hơn. Nền Thiền đường tương đối rộng dài (9m x 15m). Việc sắp đá làm nền đòi hỏi phải là thợ mới được và xây cất bằng vật liệu nặng, nên thợ đá, thợ hồ cùng hợp tác.

Việc làm nền phải mất nhiều thời gian, sau đó mới có thể lên tường xây bằng đá chẻ. Nhìn dáng tường đá trông thật vững vàng, thật mạnh mẽ, tỏ ra một sức mạnh tiềm tàng đang hồi trỗi dậy.

Tiền thân của Tu viện Chơn Không

Thầy ra Vũng Tàu được Thượng tọa Thích Tịnh Viên Trụ trì Linh Sơn Cổ Tự giới thiệu một khu đất rừng trên núi Lớn. Xem qua Thầy thấy thích hợp và quyết định cất thất tại đây.

Vào tháng 4 năm 1966, Thầy khởi công cất thất.

Qua mùa an cư, Thầy giã từ Phật Học Viện Huệ Nghiêm, rời hẳn Sài Gòn thủ đô ánh sáng, về núi sống nếp “Sơn Tăng”.

GIAO TỪ

Chơn Không vốn là tình thương hiểu biết
Là cội nguồn, là nguồn cội thường quen
Là cõi sáng tịch nhiên luôn thánh khiết
Đầy trăng sao vầy hội giữa vô biên.

Chơn Không, chính là quê hương muôn thuở, là nguồn cội vô cùng thân thiết. Mọi người đều từ đó ra đi, có người biết quay về và đang quay về. Có người quay về nhưng nửa đường lại trở gót. Có người chẳng chịu quay về. Biết nói sao hơn? Thôi thì! Dù ai mải mê rong ruổi trong bụi hồng mờ mịt hay sa lầy trong dục lạc tối tăm nhưng cũng có lúc quay về thôi! Vì đó là cõi sáng tịch nhiên luôn trong lành, bát ngát.